Goraksha Shataka

 

Vers 94: Samadhi

 

Wenn der Atem (in der Atemverhaltung) völlig verschwindet, und der Geist sich auflöst, dann wird die (daraus resultierende) Einheit (in Form) der Homogenität (von Geist und Selbst) als Versenkung bezeichnet.


    यदा सङ्क्षीयते प्राणो मानसं च विलीयते |
    तदा समरसैकत्वं समाधिरभिधीयते || ९४ ||


    yadā saṅkṣīyate prāṇo mānasaṃ ca vilīyate |
    tadā sama-rasaikatvaṃ samādhir abhidhīyate || 94 ||

    yada sankshiyate prano manasam cha viliyate |
    tada sama-rasaikatvam samadhir abhidhiyate || 94 ||


Wort-für-Wort-Übersetzung

    yadā : wenn (Yada)
    saṅkṣīyate : (in der Atemverhaltung) völlig verschwindet (sam + kṣi)
    prāṇaḥ : der Atem, Lebensatem, die Lebensenergie (Prana)
    mānasam : der Geist (Manasa)
    ca : und (Cha)
    vilīyate : sich auflöst (vi + lī)
    tadā : dann (Tada)
    sama-rasaikatvam : die (daraus resultierende) Einheit (Ekatva, in Form) der Homogenität ("Geschmacks-Gleichheit", Samarasatva von Geist und Selbst)
    samādhiḥ : (als) Versenkung (Samadhi)
    abhidhīyate : wird bezeichnet (abhi + dhā)

Anmerkungen: Dieser Vers wird mit geringen Abweichnungen in der Hatha Yoga Pradipika (4.6) überliefert. Der Ausdruck sama-rasaikatvam, wörtlich "die Einheit in Form der Geschmacks-Gleichheit", erscheint in der HYP als sama-rasatvam und wird im Zusammenhang mit dem vorangehenden Vers (HYP 4.5) besser verständlich:

    salile saindhavaṃ yad-vat sāmyaṃ bhajati yogataḥ |
    tathātma-manasor aikyaṃ samādhir abhidhīyate || 4.5 ||

"So wie Salz (Saindhava) im Wasser (Salila) aufgrund der Vereinigung (Yoga, mit diesem) Gleichheit (Samya, mit diesem) erlangt, genau so (verhält es sich mit der) Einheit (Aikya) von Seele (Atman) und Geist (Manas), die Versenkung (Samadhi) genannt wird." (HYP 4.5)

Das Selbst wird hier mit Wasser bzw. dem Ozean verglichen, in den sich ein hineingeworfener Salzklumpen (der Geist, das Denken) vollkommen auflöst, sodass nichts als Salzwasser übrig bleibt.

Brahmananda, der Kommentator der HYP, erklärt sama-rasa-tvam dahingehend, dass der völlig auf das Selbst (Atman) konzentrierte (Sthita) Geist (Manas) mit diesem identisch wird bzw. ein und (Eka) dieselbe Form (Akara) wie das Selbst annimmt: sama-rasa-tvam ekākāra-tvaṃ manasaś cātmani sthitasya.